Kûfi

Sanat tarihini severim. Ne kadar anladığım, yorumlayabildiğim tartışılır tabi, zira çok derin bir bilgiye sahip değilim. Gel gör ki, gördüğüm, okuduğum başyapıtlara, camilere, kiliselere, yıllar, hatta asırlar önce yapılmış olmasına, nice afetler depremler geçirmesine rağmen bu güne kadar ayakta kalmış olan yapılara daima bir hayranlık beslemişimdir. 

Bu hayranlığım elbette, sadece yapılara değil, yapılmasında emeği geçenlere, her bir köşesinde zeka, emek, sabır pırıltıları saçan eserlere karşı da mevcut.

Muhtemelen bundan sonra da bu konu hakkında bir kaç yazı yazacağım, ama bu gün bahetmek istediğim konu Osmanlı hat sanatının bence en güzel örneklerinden biri olan "kufi" hakkında.

Osmanlı hat sanatı dediğime bakmayın, aslında islamiyetin ilk yüzyıllarından beri var kufi, islam hat sanatı içerisinde yer alıyor ve bildiğim kadarı ile  Osmanlı'da diğer hat çeşitleri kadar rağbet görmemiş. Ama ben çok sevdim:)

Kufi, ismini Irak'ta bir şehir olan Kufe den almış. Biraz araştıdığımda kendi içerisinde bir çok tarzı olduğunu gördüm ama, bu kadar detay kısmını bilmek o kadar da mümkün değil benim için. Genellikle yapıların cephelerinde bulunan kufi, Arap yazısının düz, simetrik, geometrik olarak yazılması ile oluşuyor. 

Barkodları andırıyor değil mi?

Yüzyıllar öncesinden bu güne kalan barkodlar.

Yukarıdaki örnekte Muhammed yazıyormuş, onun üzerindekinde Allah yazısını gördüm, ama arap harflerini okumayı çok fazla bilmediğimden çıkartamadım ne yazdığını. 

Bu yazıları bu şekilde simetrik yazabilmenin çok emek ve dikkat istediğini tahmin edebiliyorum. 

Okumaya sağ alt baştan başlanıyormuş, saatin tersi yönünde dıştan devam ediliyormuş. 

Duvarların dış yüzeylerinde, boyanın çok da kalıcı olamayacağı yerlerde uygulanan kufi sanatına, Topkapı sarayına giderken, şehzadelerin mezarlarının yer aldığı bölümde, yapılardan bir tanesinin üzerinde rastlamıştım, zaten o zaman aklıma gelmişti unutmak istemediğim şeyler arasında olduğu.

Üniversitede Tülay hocamdan almış olduğum seçmeli hum 203 dersinde kufi stilinden bahsedilmişti, resimlerin bir kaçı da oradan kalma ama aldığım notları bulabilirsem, biraz daha detaylandırlabilirim:).